Onlangs ging ik naar de Week van de Ondernemer in Rotterdam. Verwachtingsvol ging ik daarheen, want de rode draad van de dag was Future Proof ondernemen. Ben jij old-school en geloof jij niet in alle vernieuwingen die ons (werkende) leven radicaal aan het veranderen zijn? Dan haak jij waarschijnlijk nu al af, of lees vooral niet verder, want het kan wel eens heel, heel, beangstigend klinken allemaal… Ik ben wel redelijk van de nieuwe dingetjes en ben heel benieuwd naar wat de toekomst gaat brengen, dus ik dacht vanuit mijn persoonlijke interesse aardig op de hoogte te zijn van de nieuwe ontwikkelingen. Ik wist wel een en ander, of had er vaag iets over gehoord, maar door de optelsom van dingen die deze dag gepresenteerd zijn, zie ik de toekomst nu helemaal verwachtingsvol, maar aan de andere kant ook met enige angst en vreze tegemoet…
Dat businessmodellen radicaal veranderen, onderwijs zich drastisch (en wel zsm) aan moet passen, banen gaan verdwijnen en nieuwe banen gecreëerd worden hoef ik denk ik niemand te vertellen of uit te leggen… Tenzij je de afgelopen jaren onder een steen hebt gelegen… We staan aan de vooravond van, of meer waarschijnlijk, staan we er zelfs al midden in, een verandering van de wereld die ingrijpender en veelomvattender is dan de industriële revolutie in het kwadraat. De industriële revolutie die halverwege de 18 eeuw in Engeland is ingezet en begin 19 eeuw in West-Europa voet aan wal kreeg zorgde voor een drastische verandering in ons denken en doen. Ter illustratie, voor de industriële revolutie werkte 97% van de beroepsbevolking in de agrarische sector, heden ten dage is dat minder dan 3%. De industriële revolutie is ingezet halverwege de 18 eeuw, zeg gemakshalve in het jaar 1750. In Nederland zo rond 1835, in Limburg, kwam de industrialisatie op gang. Best laat in hedendaagse begrippen, maar relatief, op de evolutie van de mens, bezien gebeurde dit in een fractie van een seconde…
En nu? Slechts 10 jaar geleden hield men het bijvoorbeeld niet voor mogelijk dat een auto autonoom kon, ja, kon, ik spreek in het verleden, rijden. Donderdag 15 oktober 2015 heeft Tesla een software update uitgebracht waardoor een Tesla voor 90% driverless is. Een software update die je dus gewoon via het web installeert en niet iets waarbij een ander, niet nader te noemen merk, #iedereenweetwelwieikbedoel, meer dan 8,5 miljoen auto’s alleen al in Europa terug moet roepen naar de garage vanwege sjoemelsoftware… Bijna niet voor te stellen toch? Maar het is echt waar! Beetje jammer alleen weer dat de overheid succes en innovatie af wil remmen. En waarom? Door de lobby van grote automerken, angst voor innovatie of gewoon om lekker dwars te liggen, want… Nee, laat ik daar maar niet over beginnen, dan ga ik helemaal los en gaat deze column helemaal alle kanten op… Maar, goed, het is toch op z’n minst bijzonder te noemen dat volledig elektrische auto’s, duurder dan 50K buiten het lage bijtellingstarief vallen en dat Tesla, heel toevallig, het enige merk is dat in dit segment valt? En dat de, ook boven de 50K kostende, Toyota Mirai, wel in het lagere tarief valt, omdat tie op waterstof rijdt en dus niet elektrisch is… Whooh, leg mij dat eens uit, ik snap het niet… Ook al zegt Staatssecretaris Eric Wiebes in de Volkskrant “lees meer autoblaadjes”, dan snap ik het nog niet, tenzij hij de autoblaadjes bij de huisarts of tandarts leest die daar al meer dan 10 jaar liggen, tja, dan snap ik het misschien wel. Trouwens, toen ik afgelopen vrijdag bij één van onze gewaardeerde klanten, Deloitte in Amsterdam was, bleek dat elektrisch rijden helemaal niet zo vernieuwend is. In het meest duurzame kantoorgebouw ter wereld, The Edge, stond als prachtig contrast een elektrische auto uit 1968 in het atrium. Overigens reed de eerste elektrische auto al in 1898 rond, met een actieradius van 80km. Helemaal niet zo slecht, of zelfs vergelijkbaar met vele van de hedendaagse elektrische auto’s, met als één van de uitzonderingen dan weer Tesla, waarbij het instapmodel al een actieradius van meer dan 440 km heeft. Dus je komt op één volle accu zo ongeveer vanuit elke plaats in iedere uithoek van Nederland! Tja, dat moet je natuurlijk wel zwaarder belasten, want de meeste hybride auto’s zijn dan allang overgeschakeld op de belastingtechnisch veel lucratievere benzinemotor… Laat ik overigens even voorop stellen dat ikzelf in een Mazda op benzine rijdt, die als ik “normaal” rijdt minder dan 5 liter op de 100 km verbruikt, daarmee zuiniger is in benzineverbruik dan menig hybride auto en waar ik toch 20% bijtelling voor betaal, maar dat terzijde en om te verduidelijken dat ik geen Tesla rijder ben…
Maar dan hebben we het “slechts” over een automerk die in enkele jaren tijd een hele industrie op z’n kop kan zetten, maar wat dacht je van AirBnB die een geduchte concurrent is van de hotellerie, een jarenoud businessmodel wat nu op de tocht staat. Of een Uber die de taxiwereld op z’n grondvesten doet schudden, maar nu nog dwars gezeten wordt door een taxiwet die nog net niet uit de vorige eeuw stamt… Waarbij taxichauffeurs heden ten dage, Uber chauffeurs en hun passagiers fysiek te lijf gaan. Een frappante, en tegelijkertijd best trieste, parallel met de industriële revolutie, waarbij werkloos geworden wevers textielfabrieken opzochten om de weefmachines, die hun werk hadden overgenomen, stuk te slaan. Helaas blijft de mens nog een beetje hangen, ruim honderd jaar later zien we dezelfde patronen van weerstand, om in plaats van de technologieën en nieuwe businessmodellen te omarmen, wij ons hier tegen afzetten en de onstuitbare vooruitgang hier hooguit wat mee afremmen.
Stel je eens voor dat internettoegang straks gratis is zonder datalimiet, je dus geen abonnement meer nodig hebt om te Facebooken, Appen, Youtuben of Instagrammen… De KPN’s, Ziggo’s en Vodafone’s draaien zich waarschijnlijk nu al om in hun graf en ze zijn nog niet eens dood, maar wat is het verdienmodel van een Google of Facebook? Dat mensen online zijn en op hun media zitten! Whatsapp heeft de SMS business al om zeep geholpen (voor de jongeren onder ons, via SMS kon je, niet lachen, betaald een tekstberichtje via je telefoon versturen) en het zou mij niet verbazen wanneer wij binnen afzienbare tijd overal gratis internet hebben via WiFi, 4G of sneller…
Zo haal ik maar enkele voorbeelden aan van industrieën die drastisch aan verandering onderhevig zijn, waar banen zonder enige twijfel verdwijnen en waar nieuwe banen, die we nu nog niet eens kunnen bedenken. voor terugkomen. En om naar de conclusie toe te gaan, althans mijn conclusie, hey, inkoper wordt wakker!!! BVP is best leuk, cradle-to-cradle, social return e.d. das mooi man, en keihard geld besparen, oeps, nee sorry, kosten reduceren, want wij moderne inkopers zijn natuurlijk geen centenneukers, is helemaal prachtig! Maar heb jij al wel eens bewust stil gestaan bij wat jij nu werkelijk aan waarde bijdraagt voor je organisatie? Of je in jouw branche over 10 jaar, of wellicht eerder, überhaupt werk hebt, of “even worse” het beroep van inkoper dan nog wel bestaat?